Van idee tot musical

1993

Het idee voor de musical Soldaat van Oranje ontstond al in 1993, toen producent Fred Boot op een avond door de straten van Manhattan liep. “Ik stak Times Square over en zag al de enorme billboards voor de Broadway musicals en fantaseerde over welk Nederlands verhaal daar mooi tussen zou staan. Soldier of Orange – The Musical, schoot door mijn hoofd. In de jaren daarna kwam dat idee vaak terug, niet voor Amerika, maar om in Nederland te maken”. “Ik ben altijd gefascineerd geweest door verhalen uit de geschiedenis. Dus ook door het verhaal van de Soldaat van Oranje. Mijn moeder zat in een Jappenkamp, de broers van mijn vader zaten in het verzet. Eén oom werd opgepakt en overleefde Buchenwald niet. Als kind al was ik daarom gefascineerd door die oorlogsjaren. Ik las veel boeken over die periode en zag natuurlijk veel films, waaronder Soldaat van Oranje. Het boek van Erik Hazelhoff Roelfzema heb ik daarna nog vaak gelezen.”

2003

Toch duurde het na die avond in New York nog tien jaar voordat aan het realiseren van die ambitie begonnen kon worden. In 2003 kwam de oudere broer van Fred Boot op toevallige wijze in contact met Erik Hazelhoff Roelfzema tijdens een lezing van zijn nieuwste boek ‘In Pursuit of Life’ in Atlanta. Er ontstond na afloop een geanimeerd gesprek, waarbij de gastspreker door Marco Boot geïnformeerd werd over de plannen van zijn broertje. Fred Boot en Erik Hazelhoff Roelfzema kregen e-mailcontact. Erik Hazelhoff Roelfzema schreef in zijn eerste mail dat hij een positief gevoel had over het idee en dat hij hoopte “het allemaal samen rond een fles wijn te kunnen bespreken”, zodra hij weer eens in Holland was. Erik Hazelhoff Roelfzema vond de timing van de voorstelling goed. Er waren hele generaties opgegroeid met zijn verhaal. Eerst in 1970 door zijn boek. Later, in 1977, dankzij de succesvolle film van Paul Verhoeven.

“Erik Hazelhoff Roelfzema vond zichzelf geen held of avonturier”, benadrukt Fred Boot. “Hij vond dat je altijd moest opkomen voor rechtvaardigheid en vond het van belang dat de generaties van nu kennis zouden maken met het verhaal van de oorlog”.

2004

In 2004 kwam Erik Hazelhoff Roelfzema naar Nederland. “We hebben elkaar toen voor het eerst persoonlijk gesproken. De ontmoeting vond plaats op de avond dat het Nederlands elftal tijdens de EK in Portugal tegen Duitsland 1-1 speelde. Het was een bijzondere eerste ontmoeting”.

2005

Op 6 september 2005 tekende Erik Hazelhoff Roelfzema de papieren die de rechten verstrekten om van het boek Soldaat van Oranje een musical te maken. Niet lang daarna werd Edwin de Vries gevraagd het script te schrijven. “Het verhaal van Soldaat van Oranje greep mij door het wel en wee van de Leidse studenten, die overvallen werden door de oorlog. Opeens kwam het eropaan hoe ze werkelijk in elkaar zaten. Studeerden ze stilletjes verder, of gingen ze juist in het verzet. In dat groepje zag je de uitersten. De één werd een verzetsheld, de ander koos voor de SS. Ik vond dat een enorm inspirerend gegeven.” De Amerikaan Tom Harriman werd aangetrokken voor de muziek en de eveneens in Los Angeles woonachtige Pamela Phillips Oland voor de liedteksten. Later zou Frans van Deursen toegevoegd worden aan het team voor de Nederlandse bewerking van de liedteksten.

In het begintraject was er een naam die regelmatig bovenkwam. Iemand die het toeval graag een paar handjes helpt en uitdagingen niet uit de weg gaat. Diederick van Eck, van oorsprong bankier en tegenwoordig entertainment producent, was al jaren een groot be- wonderaar van Erik Hazelhoff Roelfzema. Na een ontmoeting met Hazelhoff in Londen aan het begin van deze eeuw, vroeg Erik aan hem of hij een internationale uitgever zou willen vinden voor de Engelse vertaling van zijn autobiografieboek: Op jacht naar het leven. Toen dit een jaar later lukte, organiseerde Van Eck een boekpromotie tour langs een zevental Nederlandse Clubs in Amerika. Tijdens een presentatie in Atlanta vertelde Marco Boot, de oudere broer van producent Fred Boot, Hazelhoff over de droom van zijn broertje. Nadat Fred Boot met zijn compagnons van hun bedrijf Montecatini Management contact had gezocht met Hazelhoff eind 2003, vroeg Hazelhoff vanuit Hawaï aan Diederick van Eck om te bekijken wat voor vlees hij in de kuip had met deze relatief onervaren jonge mannen. Van Eck gaf een positief advies en organiseerde met Boot en zijn toenmalige compag- nons een ontmoeting met Hazelhoff bij Van Eck thuis in Hilversum. Hazelhoff gaf zijn zegen en vroeg aan zijn familie Beelaerts-Van Blokland en Van Eck om een optieovereenkomst met Montecatini op te stellen.

Van Eck en Boot cs bleven contact houden. Op de vraag van Van Eck, een half jaar na het tekenen van de optieovereenkomst, of er al vorderingen waren, was het antwoord dat het wel traag ging, er te weinig tijd was en vooral ook te weinig geld. Van Eck hield in die tijd kantoor bij ondernemer Alex Mulder, oprichter van Unique uitzendbureaus en nu USG People, een van de grootse uitzendorganisaties. Ook de oom van Anne-Paul Houwen, één van de compagnons van Montecatini, werkte als communicatiedirecteur voor Mulder. Van Eck vertelde aan Mulder over de mogelijkheid van de ontwikkeling van het boek Soldaat van Oranje tot een muziektheatervoorstelling. Mulder reageerde meteen enthousiast. Dankzij deze connecties konden de jongens samen met Van Eck een pitch houden bij Alex Mulder. Tot hun grote blijdschap, bleek Mulder het ook belangrijk te vinden om de herinnering levend te houden en de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog door te vertellen. Onder leiding van Van Eck werd een productieonderneming gevormd en tezamen met Mulder en Van Eck werd een eerste ontwikkelingsbudget beschikbaar gesteld, waarbij de Montecatini mannen het optiecontract in brachten.

Van Eck werkte al enige tijd samen met een componist en een tekstschrijfster in Amerika. Hij stelde voor hen te ontmoeten in Los Angeles. Er was meteen een goede klik tussen Tom Harriman, Pamela Phillips Oland en Fred Boot en Anne-Paul Houwen. In Nederland had Fred Boot al contact gelegd met schrijver Edwin de Vries. De basis van het creatieve team was geboren. Mede dankzij het netwerk van Van Eck kon het werkelijke produceren beginnen. In een latere fase kwam dat netwerk nog één keer van pas. Toen Van Eck als ceremoniemeester tijdens de memorial van Erik Hazelhoff in maart 2008, voormalig Commandant der Strijdkrachten (CdS) Dick Berlijn leerde kennen, entameerde hij een gesprek met de voormalig opperbevelhebber. Dankzij Dick Berlijn en via toenmalig staatssecretaris Jack de Vries werden bezoeken aan de militaire vliegvelden van Valkenburg en Soesterberg mogelijk. De rest is geschiedenis…

2007

In de jaren die volgden, werden de eerste contouren van de musical Soldaat van Oranje zichtbaar. Langzaam maar zeker werd duidelijk dat het een onderneming werd die in financiële zin voor een grote uitdaging stond. In dat opzicht was allesbepalend dat een partij bereid was een goede en gezonde financiële basis te geven: beheersmaatschappij Amerborgh, die activiteiten ontwikkelt gericht op onder meer investeringen en participaties in (jonge) veelbelovende ondernemingen. In 2005 werd al een ontwikkelingsbudget verstrekt, maar naarmate het steeds duidelijker werd hoe de musical zich zowel artistiek als inhoudelijk zou ontwikkelen, besloot Amerborgh in 2007 financierder voor het hele traject te worden.

2008

In 2008 raakte ook regisseur Theu Boermans betrokken bij de musical Soldaat van Oranje. Halverwege de jaren zeventig had hij als acteur, regisseur en schrijver zijn sporen verdiend in de Nederlandse toneel- en filmwereld. “Door een samenloop van omstandigheden had ik er tijd voor”, zegt hij. “Ik had er uiteraard ook meteen veel zin in. Vooral toen ik begreep dat Soldaat van Oranje niet gebruikt zou worden voor het creëren van een ronkend oorlogsverhaal, maar dat het thema van het boek echt uitgediept zou worden.

2009

Het hele project nam explosieve vormen aan toen de keuze op locatietheater viel. Fred Boot realiseerde zich dat hij als beginnend producent een sterke partner naast zich nodig had. Hij vroeg Robin de Levita; een collega die bij talloze musicals in Nederland, New York, Londen en Duitsland betrokken was. “Toen ik mijn idee, het publiek op een draaischijf te plaatsen, werkelijkheid zag worden en ook Theu Boermans aan boord kwam als regisseur, werd ik heel enthousiast en stapte in als producent. Net als Fred leek het me goed om via deze theatervorm de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog levend te houden. Ik was betrokken bij Spiderman in New York en toen deze werd uitgesteld, committeerde ik mij 100% aan Soldaat van Oranje”, aldus Robin de Levita.

Erik Hazelhoff Roelfzema zou de voleinding van de onderneming niet meer meemaken. Hij overlijdt op 26 september 2007 op 90-jarige leeftijd. “Hij heeft de eerste ruwe versie van het script nog kunnen lezen”, aldus Fred Boot. “We hebben daar ook gesprekken en mailcorrespondentie over gehad. Hij gaf ons de creatieve vrijheid. Zo viel het ons op dat er in zijn boek weinig dames voorkwamen. Die moesten tijdens de Londense jaren zijn pad toch wel gekruist hebben. Een musical zonder liefde kan eigenlijk niet. Dus vroegen wij hem of hij daar toch wat over wilde vertellen. ‘Let me tell you about love’, reageerde hij. Luttele dagen later kwam via de mail een stroom aan anekdotes binnen die het boek destijds niet gehaald hadden, maar die ons hielpen bij het creëren van de rol van Charlotte. Het is echt spijtig dat hij de voorstelling niet kan zien.”

2010

Op 30 oktober 2010 ging in aanwezigheid van koningin Beatrix Soldaat van Oranje – De Musical in première